Klamki do okien nie stanowią akcesoriów, ale istotny element konstrukcyjny okna. Wywierają duży wpływ na jego funkcjonalność – warto stosować przy tym klamki o dodatkowych funkcjach, np. umożliwiające wygodne uchylanie okna i zabezpieczające przed włamaniami. Decydują też o estetyce okna: coraz częściej wybieramy klamki indywidualne, o wzorach i kolorystyce, które kontrastują z ramami okiennymi. Także klamki do okien z PCV nie muszą same być wykonane z plastiku. Metalowa, designerska klamka nadaje oknom plastikowym szlachetności.
Klamki okienne – proste i złożone mechanizmy
W cywilizacjach starożytnych okna były pozbawione klamek, nie znano także szyb. Funkcję okien pełniły zwykłe otwory w ścianach, okrywane tkaninami, przezroczystym pęcherzem rybim lub drogim alabastrem. Klamek nie miały także średniowieczne witraże. Dopiero od XVI wieku, kiedy zaczęto stosować okna zbliżone do współczesnych, pojawiły się także klamki okienne, często bardzo ozdobne. Rzeźbione klamki okienne przybierały formy zwierzęce i antropomorficzne – w sztuce użytkowej od wieków ceni się więc walory dekoracyjne klamek okiennych. Od XVIII wieku stosuje się proste metalowe klamki do okien – także dzisiaj mosiądz i brąz to najbardziej klasyczne i eleganckie materiały.
Współczesne klamki wykonuje się z wielu materiałów, możliwy stał się także całkowicie swobodny dobór kolorystyki. Klamki są rodzajem dźwigni, która ułatwia rotację zawiasów okiennych – wygoda użytkowania zależy więc również od jakości zawiasów i innych okuć okna. Wiele klamek okiennych zawiera bardziej złożony mechanizm, który pozwala na trwałe umiejscowienie otwartych skrzydeł okna pod określonym kątem. Umożliwia to cyrkulację powietrza bez konieczności pełnego otwarcia okna. Najbardziej zaawansowane mechanizmy klamek okiennych pełnią funkcje zabezpieczające i przeciwwłamaniowe. Zbliżone rozwiązania stosuje się w klamkach balkonowych.
Zamykane i przeciwwłamaniowe klamki okienne
Zamykane klamki okienne i balkonowe to nie tylko zabezpieczenie przed otwieraniem okna przez osoby trzecie. Są istotne także ze względu na bezpieczeństwo dzieci i zwierząt. Najczęściej występują dwa rodzaje mechanizmów zabezpieczających: klamki zamykane na kluczyk i klamki blokujące okno za pomocą przycisku. Stosowane blokady klamek działać mogą nie tylko w pozycji okna zamkniętego, ale także w pozycji okna uchylonego (te drugie znane są jako klamki typu tilt first). Zabezpieczenia na klamki okienne przed dziećmi nie wykluczają więc wietrzenia pomieszczeń. Klamki do okien z zamkiem lub blokadą stosują również właściciele kotów: umożliwiają one wietrzenie mieszkania bez ryzyka ucieczki zwierzęcia,
Tylko niektóre zamykane klamki okienne mają także właściwości przeciwwłamaniowe: sam zamek nie zabezpiecza jeszcze przed włamaniem. Stosuje się więc klamki z zamkiem do okien posiadające mechanizmy podobne do przeciwwłamaniowych zamków do drzwi. Najbardziej popularne są klamki antywłamaniowe do okien w systemie Secustic. Stosowane w nich bolce zabezpieczające uniemożliwiają manipulowanie klamką od zewnątrz. Do elementów systemu zabezpieczającego należy blokada klamki przy próbie włamania oraz mechanizm utrudniający przesuwania okuć okiennych.
Wzornictwo i funkcjonalność klamek okiennych
Coraz rzadziej stosuje się w oknach proste, białe klamki plastikowe. Są one nietrwałe i nieestetyczne. Klamki do okien plastikowych mogą być wykonane z innych materiałów niż rama. Nie tylko w oknach drewnianych, ale także w oknach z PVC dobrze prezentują się klamki metalowe. Również kolor klamek może być inny niż kolor ram. Współczesne klamki do okien dostępne są we wszystkich wariantach kolorystycznych występujących w palecie RAL. Modne klamki Roto mogą być malowane proszkowo lub eloksalowane. Malowanie proszkowe umożliwia uzyskanie całego bogactwa palety kolorystycznej w odcieniach matowych, eloksalacja (rodzaj utleniania aluminium) polega natomiast na wytworzeniu ochronnej, przeciwkorozyjnej warstwy barwnej na klamkach metalowych. Urodę barwionego aluminium szeroko ceni się także w okuciach mebli, które mogą ciekawie komponować się z eloksalowanymi klamkami.
Prócz funkcji związanych z bezpieczeństwem osób i mienia, istotna jest także lekkość, wytrzymałość i łatwość użytkowania klamek okiennych. Ergonomiczne uchwyty klamek do okien posiadają wypukłe i wklęsłe powierzchnie, które ułatwiają operowanie klamką. Ma to znaczenie zwłaszcza w warunkach zimowych oraz u osób niecałkowicie sprawnych manualnie. Lekka i wytrzymała klamka okienna nie zacina się – co było częstym problemem w klamkach okiennych dawnego typu, zwłaszcza przy ujemnych temperaturach.
W obecnym sezonie modne są klamki o prostych kształtach opływowych. Przykładem może być klamka Roto Swing, prosta i klasyczna, ale wyrafinowana. Klamki o takich kształtach nie tylko wyglądają nowocześnie i lekko, ale także są wygodne. Ich zaletą jest również to, że pasują do wnętrz utrzymanych w różnej stylistyce, tak klasycznych, jak i nowoczesnych. Na popularności tracą natomiast modne jeszcze kilka lat temu klamki kwadratowe, o wyraźnie zaznaczonej geometrii oraz z dodatkami takimi jak rozety i szyldy.