Ewolucja komórki piersi od prawidłowej do nowotworowej jest długim procesem, prawdopodobnie trwającym nawet dziesiątki lat, w którym mechanizm początkowej transformacji jest nadal nieznany. Szereg najnowszych badań z wykorzystaniem nowych technologii molekularnych wskazuje, że rak piersi jest chorobą heterogenną, obejmującą wiele różnych jednostek patologicznych.
Co wpływa na to, jak szybko rośnie rak piersi?
Większość raków piersi (około 95%), zarówno u kobiet przed, jak i po menopauzie, jest pierwotnie zależna od hormonów, przy czym estradiol (E2) odgrywa kluczową rolę w ich rozwoju i progresji.
Kompleks hormonów i receptorów estrogenowych (ER) może pośredniczyć w aktywacji protoonkogenów i onkogenów (np. c-MYC, c-FOS), histonów i innych białek jądrowych, a także różnych genów docelowych. Oprócz tego klasycznego, genomowego mechanizmu działania estrogenów istnieją dowody na to, że estradiol wywiera również szybkie, niegenomowe działania inicjowane przez wiązanie się z cytoplazmatycznymi lub błonowymi receptorami, w tym z ER, białkami związanymi z ER lub receptorami sprzężonymi z białkami G, takimi jak GPR30, które aktywują w szczególności produkcję drugich przekaźników (cAMP, Ca2þ lub tlenku azotu) oraz szlaki sygnałowe kinazy czynników wzrostu, kinazy białkowej aktywowanej mitogenami (MAPK) i kinazy fosfatydyloinozytol-3.
Od czego zależy, ile rozwija się rak piersi?
Pomimo znaczenia estradiolu w karcynogenezie piersi, nie ma obecnie dowodów na bezpośredni wpływ tego hormonu na inicjację tego procesu. Po okresie, który może trwać kilka lat, guz staje się niezależny od hormonów w całym mechanizmie i staje się głównym przedmiotem badań. Jednym z wyjaśnień postępu w kierunku hormonalnej niezależności może być obecność mutacji ER.
W miarę rozwoju komórki nowotworowej w genie receptora pojawiają się mutacje, delecje i skrócenia, receptory estrogenowe stają się „niefunkcjonalne” i mimo wiązania estrogenów komórka nie odpowiada na hormon. Niefunkcjonalny ER może wyjaśniać, dlaczego 35% do 40% pacjentek z guzami ER-dodatnimi nie odpowiada na terapię antyestrogenową.
Istnieje możliwość, że mutacje ER mogą być zaangażowane w transformację raka piersi z hormonozależnego w hormononieniezależny wymaga dalszych badań. Interesujące jest jednak to, że mutacje te są znajdowane w ER-negatywnej tkance piersi sugerują, że naturalnie występujące ludzkie mutacje ERa ze zmianami aminokwasów mogą modulować reaktywność na estrogeny i antyestrogeny.
Genetyka molekularna, a to jak długo rozwija się rak piersi?
Innym aspektem ewolucji raka piersi od hormonozależności do niezależności jest udział koaktywatorów i korepresorów w aktywności i kontroli różnych enzymów, które biorą udział w tworzeniu i przekształcaniu estrogenów podczas tego procesu.
W ewolucji raka piersi można wyróżnić dwa główne szlaki: jeden z dodatnim ER i receptory progesteronowe (PR), a także niskim stopniem zaawansowania raka inwazyjnego; drugi z nadekspresją Her-2/neu (c-erbB-2), ujemnym ER i PR oraz wysokim stopniem zaawansowania raka inwazyjnego.
Dzięki nowej metodologii w genetyce molekularnej, analizie proteomicznej i immunohistochemii koncepcja różnych etapów ewolucji raka piersi pozwoliła na uzyskanie interesujących danych, szczegółowo opisanych w różnych badaniach dotyczących amplifikacji DNA, mikrodysekcji tkanek, genomu i analizy transkrypcyjnej. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że lokalne i specyficzne mikrośrodowiska okołotumoralne, tworzone przez komórki zrębu sutka i składniki macierzy pozakomórkowej, odgrywają ważną rolę patofizjologiczną w rozwoju nowotworu.
Regularne badania piersi
Ten bardzo szczegółowy opis rozwoju raka piersi u kobiet ma na celu ujawnienia, jak skomplikowany jest ten nowotwór. We wstępie zaznaczone zostało to, że choroba rozwija się dziesiątki lat. Zatem niezwykle ważne jest regularne badanie piersi.
Warto przeczytać artykuł na stronie https://www.lbg.com.pl/badania-genetyczne-rak-piersi/, w którym równie szczegółowo zostały przedstawione: objawy, badania oraz leczenie nowotworu piersi.